Vooral mensen in Mediterrane landen staan bekend als ouderenminnend. Wie er zijn vakantie wel eens doorbrengt kent de taferelen. Hele families op overvolle terrassen, met respectvol ontzag en een belangrijke plaats ingeruimd voor ouderen. Reclamefilmpjes op tv refereren er ook vaak naar. De schattige oma die in haar dorp nog onmiskenbaar deel uitmaakt van het leven van alledag.
Mijn vrouw en ik hebben vrienden in Italië en kennen het verschijnsel uit eerste hand. Bij ieder bezoek moeten we even langs oma voor een espresso. Vertedering, ontroering, aandoenlijk gewoon. De aandacht die er is voor ouderen straalt dezelfde warmte uit waarvoor zoveel noordelingen jaarlijks afreizen naar de landen nabij de Middellandse Zee.
Maar hoe is het gesteld met de liefde voor ouderen in ons eigen land? In welke mate voelen jongeren hier nog de warmte van het grootouderlijk nest? Wordt er in een land als Italië zorg voor gedragen dat ze oma in de nabijheid hebben (appartement om de hoek of zelfs inwonend bij de kinderen), hier is het een gegeven dat grootouders in een bejaardenhuis hun dagen slijten. De jongere generatie vliegt verder uit dan hun ouders deden en zodoende zijn grootouders niet altijd meer ooggetuige van de opvoeding van kleinkinderen. Tot hun verdriet, ongetwijfeld. Pensionering wordt tegenwoordig voor mijn gevoel te vaak in een adem genoemd met reizen, blik verruimen, zelfontplooiing, maar het zou me niet verbazen als vele ouderen gewoon liever zouden genieten van de nabijheid van hun kleinkinderen. Op wekelijkse basis deel uit maken van. En dan niet via webcam, chatbox, en dergelijke, maar thuis bij opa op schoot.
Ik weet dat het moeilijk is zich te verplaatsen in de positie van iemand die in een totaal andere levensfase terecht is gekomen, maar misschien valt er nog wat te leren van de familiezieke Italianen en Spanjaarden, die in de zomer hele straatjes op campings bevolken en er hun hechte familiecultuur etaleren. Ik houd er wel van. Zeker, er wordt ook wel wat afgeblaft, maar ze delen hun leven wel.
Daarbij komt de vanzelfsprekendheid dat mensen eerder de zorg naar ouders toe spiegelen: zij waren er vroeger voor ons en nu is het onze beurt. Dat is in Nederland geen regel meer, vrees ik. En dat terwijl we allemaal graag een boek lezen waarin een personage op latere leeftijd met vergaarde wijsheid terugkijkt op zijn leven en de lezer meevoert langs een boeiend bestaan. Misschien liggen dergelijke verhalen ook dichter bij huis. Verhalen die nu nog je blik op wie je bent en waar je vandaan komt kunnen verruimen. Straks niet meer.
Ik zou zeggen: denk hier eens over na en zo je wilt, doe er je voordeel mee en geef een teken van leven, nu het nog kan.
Nico de Beer
Plaats een reactie