Een paar jaar geleden publiceerde ik mijn eerste, met veel plezier geschreven, fantasievolle kinderboek. Niemand was verbaasder dan ik toen na enkele maanden de eerste oplage uitverkocht was. Ook de man met wie ik een bartafeltje deel, is onder de indruk. ´Wauw, hoeveel waren dat er? Honderdduizend stuks?´ ´Euh nee… drieduizend´. Raar genoeg moet ik altijd de neiging onderdrukken om me te gaan verdedigen. ´O. Nou ja. Da’s ook goed hoor. Maar je hebt het toch over een herdruk? Hoeveel zijn dat er dan? Tienduizend toch zeker, als het zo succesvol is?´ Eerst even slikken voor ik antwoord geef: ´Vijftienhonderd stuks.´ `O. Ach dat is toch ook niet gek? Even rekenen. Vierenhalfduizend maal ,hoeveel kost je boek? Veertien euro?- Drieënzestig duizend euri! Toch helemaal niet gek.´ Euh… zo werkt het niet hoor. Ik voel een warme gloed naar mijn wangen trekken. Er staan meer mensen rond de bartafel en hun oren zijn plotseling vleeskleurige beweegbare satellietontvangers bij het horen van dat ‘drieënzestig duizend’. Alsof het op een teken gaat, zo draaien alle hoofden mijn kant op. ´Even denken. Hoeveel boeken heb je nu geschreven? Acht? Drieën… maal tien.. veertien is vier… opgeteld… plus… is… Ho! Dat is verdomd geen kattenpis, als ik het allemaal bij elkaar optel!´ ´Maar dat krijg ik helemaal niet, hoor. Als schrijver ontvang ik een percentage. Dat heet een royalty.´ ´Natuurlijk, dat snap ik ook wel. Hoeveel is dat, een percentje of zeventig, tachtig?´ Nee, leg ik geduldig uit. ´Royalties liggen tussen de zeven en de tien procent van de verkoopprijs van het boek, en dan komt daar ook nog eens de belasting voor aankloppen dus ik hou er per verkocht boek ongeveer zeventig cent aan over. ´´Zeventig? Zeventig cent over een boek van veertien euro? Dat geloof ik dus niet, he! Ik snap trouwens niet waarom jij nog steeds bij een baas werkt. Doe je dat voor de verzekeringen en zo?´ Hij begrijpt er geen reet van. Ik kan absoluut niet leven van de opbrengsten van mijn boeken alleen. Bovendien geschiedt uitbetaling van de royalties niet per maand, maar eens of soms twee keer per jaar. ´Tja, dat is een kwestie van plannen dan, toch? Je smeert gewoon die vijftigduizend of hoeveel je eraan overhoudt uit over het hele jaar, dat moet toch niet al te moeilijk zijn? Bovendien schrijf je snel, zeg je zelf. Dan moet dat toch gewoon heel vlug groeien, dat kapitaal?´ Mijn inquisiteur is uiterst vriendelijk en behulpzaam met adviezen. Hij heeft ook een enorme plank voor zijn kop, niets van wat ik zeg dringt tot hem door. ´Zeventig cent per boek, dan gaat het niet zo hard, hoor´, zeg ik nogmaals. Hij haalt zijn schouders op. Schrijvers zijn geen rijke stinkerds. Velen zijn in loondienst om hun dagelijkse kost te kunnen verdienen en schrijven in de avonduren en de weekenden. Het vereist niet alleen dat je woekert met het talent dat je gegeven is, maar vraagt vooral veel van je tijd, geduld en doorzettingsvermogen. Het staat bijna nooit in verhouding tot wat je ermee verdient. Wie de illusie koestert dat het schrijven van een roman automatisch een instapkaart is naar een rijker leven, zal er bedrogen uitkomen.
Alhoewel… door het schrijven heb ik veel leuke mensen ontmoet. Verteld op scholen, aan kinderen die heerlijk onbevangen luisterden en vragen stelden over hoe het is om een boek te schrijven. Gesproken met inspirerende, enthousiaste medeschrijvers en ervaringen uitgewisseld. Gezien hoe mensen kunnen genieten van een boek. Getuige geweest van de metamorfose van een digitaal manuscript tot een prachtig boek dankzij vele mensen die zich achter de schermen inzetten om een mooi product te maken.
Vooruit. Dan smijt ik er maar een cliché tegen aan: ik ben er wel rijker op geworden, zij het niet in de traditionele zin van het woord. Maar dat houd ik voor me, ik geloof niet dat de man tegenover me daar oren naar heeft. Als hij begint te begrijpen dat ik het meen, vervaagt zijn belangstelling als ochtendnevel in de vroege zon. Ik krijg een meewarig glimlachje en vervolgens begint hij een gesprek met zijn buurman over Ajax en Feyenoord. Tja. Zeventig cent. En toch best wel rijk.
Els Ruiters
Plaats een reactie